Ở cuộc đua đến danh hiệu MVP năm nay, Nikola Jokic, Joel Embiid và Giannis Antetokounmpo luôn là ba cái tên dẫn đầu. Có thể thấy rằng NBA hiện tại đang bị thống trị bởi ba người khổng lồ đến từ bên ngoài nước Mỹ. Trong suốt lịch sử NBA, đây là lần đầu tiên mà các trung phong quốc tế "càn quét" giải đấu này ở cả số lượng và chất lượng. Vì đâu mà các big man Mỹ đang dần trở nên yếu thế hơn so với các đối trọng quốc tế?

Cái dớp chấn thương khó hiểu tại NBA

DeMarcus Cousins, Hassan Whiteside hay Anthony Davis đều từng được xem là big man xuất sắc nhất NBA ở những thời điểm khác nhau. Sau khi liên tục gặp các chấn thương khác nhau, những trung phong kể trên đều sa sút phong độ khá nhiều. Bên cạnh đó, tần suất của các chấn thương cũng đã ảnh hưởng đến nhịp độ thi đấu của họ, dẫn đến sự tín nhiệm của HLV giảm sút đáng kể.

Không chỉ có các siêu sao của thập kỷ trước, Jarrett Allen và Robert Williams cũng là những trung phong triển vọng của Mỹ gặp phải hoàn cảnh tương tự. Bên cạnh đó, số ít big man ngôi sao mang quốc tịch Mỹ chưa dính chấn thương nghiêm trọng có lẽ là Bam Adebayo và Kart Anthony-Towns. Sự căng thẳng của đấu trường NBA khá dễ dẫn đến chấn thương đối với cầu thủ, tuy nhiên nhiều trung phong Mỹ lại "gặp hạn" ở thời điểm đỉnh cao phong độ.

Giannis Antetokounmpo, Nikola Jokic, Rudy Gobert, Deandre Ayton hay Nikola Vucevic hầu như chỉ gặp phải những chấn thương nhẹ dù luôn thi đấu với cường độ cao. Bên cạnh đó, Joel Embiid chỉ chấn thương tương đối nặng ở mùa giải tân binh và không ảnh hưởng đến sự nghiệp của trung phong người Cameroon. Chính vì thế, tần suất và thời điểm chấn thương đã khiến các big man người Mỹ bị lấn át bởi những đồng nghiệp từ châu Âu và châu Phi.

Thể hình và kỹ năng

Từ góc nhìn công bằng, có thể thấy rằng thể hình là một ưu tiên để một cầu thủ quốc tế được tuyển chọn vào NBA. Trong số 109 cầu thủ NBA không mang quốc tịch Mỹ mùa này, có đến hơn một nửa thi đấu ở vị trí PF và C. 

Những trung phong đến từ châu Phi và châu Âu đều có thể hình rất cơ bắp và cao lớn, sẵn sàng cạnh tranh sòng phẳng trước các big man Mỹ. Thậm chí là hai cầu thủ gốc Đông Á duy nhất là Rui Hachimura và Yuta Watanabe cũng rất cao lớn, một lợi thế của họ trong việc trụ lại NBA.

Không chỉ có điểm mạnh về thể chất, phần lớn các big man quốc tế đều được tiếp xúc với bóng đá từ nhỏ, môn thể thao vua bên ngoài phạm vi nước Mỹ. Joel Embiid, ứng cử viên MVP từng mong muốn trở thành một ngôi sao bóng đá hoặc bóng chuyền tại quê nhà trước khi được tuyển trạch viên NBA định hướng đúng đắn. Việc tập luyện bóng đá từ nhỏ giúp cải thiện rất nhiều sự linh hoạt của đôi chân, thứ bổ trợ đáng kể trong việc xoay trở của các trung phong.

Bên cạnh đó, các trung phong quốc tế đều chấp nhận và được huấn luyện từ những bài tập cơ bản nhất. Một nền móng tốt được xây dựng từ những yếu tố cơ bản giúp cầu thủ phát triển toàn diện nhất dù có thể không bao gồm các pha bóng hoa mỹ. Truyền thông và các video highlights của Mỹ thường hiếm thấy những động tác dí rổ của trung phong, đơn giản vì chúng trông khá nhàm chán so với các cú úp rổ hay jelly.

Lý do khách quan: Tre già, măng chưa kịp mọc

Trên thực tế, các trung phong người Mỹ luôn thống trị ở vị trí này ở tất cả các thập niên trước. Đây chỉ đơn giản là thời của các big man quốc tế, cả về số lượng lẫn chất lượng đều có phần nhỉnh hơn. Dwight Howard, DeAndre Jordan, Brook Lopez hay JaVale McGee đều đã ở bên kia sườn dốc sự nghiệp và thế hệ trung phong Mỹ mới nơi Christian Wood hay Evan Mobley sẽ cần thêm thời gian để chứng minh bản thân.

Số lượng các ngôi sao người Mỹ vẫn rất đông đảo, chỉ là những người đang thống trị NBA hiện tại không phải là người Mỹ. Thập niên 2020 chỉ đang trải qua năm thứ ba và có lẽ vẫn còn khá sớm để nhận định cán cân trung phong sẽ nghiêng hoàn toàn về bên nào, người Mỹ hay bên ngoài nước Mỹ.

Quang Nhật