Nền kinh tế bóng đá vẫn đang ở giai đoạn “ảm đạm” chưa từng có. Các số liệu xuất hiện một cách chóng mặt vào mỗi tuần nêu bật cuộc khủng hoảng tài chính mà ngành công nghiệp này đang phải đối mặt do hậu quả của đại dịch Covid-19.

Chỉ riêng tại Barcelona, mức thua lỗ được ghi nhận đã lên tới 115 triệu USD. Mùa giải phải kết thúc sớm cũng khiến các CLB mất thêm hàng trăm triệu USD tiền bản quyền truyền hình. Trên toàn châu Âu, thiệt hại dự kiến sẽ tăng lên tới 4,5 tỷ USD.

Mùa hè "bội thu" của Jorge Mendes

Mặc dù vậy, trong cơn khủng hoảng chưa từng có, vẫn xuất hiện “người chiến thắng”. Một trong số này chắc chắn phải kể đến Jorge Mendes - doanh nhân và "siêu cò" người Bồ Đào Nha. 

Đây chính là nhân vật trong 2 thập kỷ qua đã thường xuyên cắn những phần béo bở nhất trong miếng bánh thị trường chuyển nhượng cầu thủ trị giá 7 tỷ USD mỗi năm. Bất chấp sự suy thoái của bóng đá trong năm 2020, Mendes dường như đang làm tốt hơn bao giờ hết.

Tại thời điểm kỳ chuyển nhượng mùa hè đóng cửa ở châu Âu, Mendes đã hoàn tất thương vụ đưa thân chủ Ruben Dias từ Benfica đến Manchester City với giá 80 triệu USD. Người thay thế Dias tại Benfica cũng là một khách hàng khác của Jorge Mendes, trung vệ Nicolas Otamendi từ chính Manchester City.

"Siêu cò" người Bồ Đào Nha cũng thành công đưa một thân chủ nổi tiếng khá là James Rodriguez thoát khỏi “cơn ác mộng” tại Real Madrid và trở thành ngôi sao ở Everton ở mùa hè năm nay.

Jorge Mendes với vai trò là cố vấn cho các ông chủ người Trung Quốc của Wolverhampton cũng đem về cho CLB được coi là "ngựa ô" của NHA mùa trước một khoản tiền lớn từ việc bán cầu thủ. 

Ở chiều ngược lại, Mendes cũng thuyết phục BLĐ Wolves chi một số tiền lớn thu được từ việc bán cầu thủ bằng chính những thân chủ khác của mình. Wolves thay thế Doherty bằng một khách hàng khác của Mendes là Nelson Semedo để giúp Barcelona thu về khoản tiền lớn, lên tới 40 triệu euro.

CLB nước Anh cũng sử dụng phần lớn số tiền từ việc bán Jota để mang về 2 tài năng đang lên trong các thương vụ do chính Mendes đạo diễn từ FC Porto. Một trong số đó là thương vụ phá kỷ lục chuyển nhượng của CLB trị giá 35 triệu bảng (40 triệu euro) để đưa về tài năng trẻ mới 18 tuổi Fabio Silva.

Vòng tròn chuyển nhượng khép kín

Trên bàn đàm phán, từ những bản hợp đồng không được chú ý cho đến các động thái tốn nhiều giấy mực, Mendes đã để lại dấu ấn của mình trên khắp châu Âu một lần nữa. Chỉ riêng các giao dịch trong mùa hè này đã đem về cho Mendes cùng công ty đại diện GestiFute hàng chục triệu USD tiền hoa hồng.

Sở hữu một làn da rám nắng, ăn mặc bảnh bao và thường xuyên diện một cặp tai nghe màu trắng lấp lánh khi thực hiện các cuộc gọi điện, Mendes dường như chưa từng có một giây nghỉ ngơi khi bước chân vào ngành này.

Mendes cũng chưa từng thôi nỗ lực để trau dồi thêm những hướng đi mới có thể mang lại cho bản thân các “miếng bánh” mới. Mô hình kinh doanh của Mendes được xây dựng dựa trên các mối quan hệ và kỳ chuyển nhượng mùa hè này là minh chứng cho thấy rõ ràng nhất.

Trong một thị trường chuyển nhượng bất ổn như năm 2020, Mendes đã thể hiện sự “cáo già” khi làm việc với cả những câu lạc bộ đang gặp khó khăn về tài chính. “Siêu cò” tìm cách cân đối sổ sách của các CLB này để có thể nhìn thấy cơ hội trong bối cảnh tài chính không chắc chắn.

Trên thực tế, gốc rễ công việc kinh doanh Mendes đã “bén rễ” sâu đến mức trong một số trường hợp, ông cùng công ty môi giới đại diện cho tất cả bên từ CLB mua, CLB bán và quan trọng nhất vẫn là cầu thủ.

Một ví dụ điển hình chính là thương vụ đưa Matt Doherty, hậu vệ phải của Wolves sang Tottenham. Có thể nói, "bàn tay" của Mendes đã chạm đến mọi khía cạnh của thỏa thuận này.

Wolves thuộc sở hữu của Fosun International, một tập đoàn từ Trung Quốc cũng nắm một số cổ phần thiểu số trong công ty môi giới Gestifute của Mendes. Trong khi đó, Doherty, người vừa chọn Mendes làm người đại diện vào đầu năm nay, đã rời CLB được dẫn dắt bởi khách hàng đầu tiên của Mendes, đó là HLV Nuno Espirito Santo.

Mendes đã tạo ra một vòng tròn chuyển nhượng khép kín từ Tottenham Hotspur sang Wolverhampton khi hậu vệ 28 tuổi người Ireland gia nhập đội bóng do Jose Mourinho, một trong những khách hàng thân thiết nhất của Mendes, huấn luyện.

Mối quan hệ giữa Wolves và Mendes đã trở thành chủ đề bị soi xét hàng đầu ở bóng đá Anh. Các CLB đối thủ liên tục phàn nàn về mối quan hệ chặt chẽ của Mendes với tập đoàn Fosun, HLV Espirito Santo và nhiều cầu thủ trong đội.

Trên đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tài chính cùng những khoản nợ lớn sắp đến hạn thanh toán, Porto đã tìm đến Mendes để “chào bán” một số ngôi sao đang lên của họ. Với tài năng của mình, Mendes thuyết phục thành công Fosun, các ông chủ Trung Quốc tại Wolves, chi ra số tiền có thể lên tới 70 triệu USD cho 2 “viên ngọc thô” sáng giá là Vitinha và Fabio Silva.

Theo tiết lộ từ chính Porto, Mendes thu về tới 7 triệu euro tiền hoa hồng trong khoản phí 40 triệu euro Wolves trả cho CLB Bồ Đào Nha. Số tiền hoa hồng Mendes nhận được trong thương vụ bán Silva tuy cao hơn đáng kể so với mức trung bình nhưng đây không phải chuyện hiếm.

Theo The New York Times, năm 2018, thương vụ Joao Felix của Benfica chuyển đến Atletico Madrid với mức giá kỷ lục 138 triệu USD đã giúp Mendes kiếm được tới 35 triệu USD.

"Tắc kè hoa" trên thị trường chuyển nhượng

Tầm ảnh hưởng của Mendes là một dấu hiệu cho thấy sự bất lực từ FIFA dù có đưa ra bất kỳ biện pháp nào nhằm cố gắng hạn chế sự “thao túng” quá mức trên thị trường chuyển nhượng. Những “siêu cò” như Mendes luôn có thể tạo ra lợi nhuận cao ngất trời dù thị trường có thay đổi ra sao.

Porto, một CLB sở hữu cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán Bồ Đào Nha, từ chối giải thích lý do tại sao đồng ý trích tới 25% từ thương vụ bán Silva để trả hoa hồng cho công ty của Mendes.

Trong khi đó, người phát ngôn của Mendes từ chối bình luận về bất kỳ giao dịch nào trong quá khứ hoặc hiện tại của Mendes. Theo nhân vật này, một người đại diện sẽ không bao giờ công khai về công việc kinh doanh của mình.

Mendes có mối quan hệ tốt đến mức các CLB thường phải nhờ đến người đại diện này để “bôi trơn” trong nhiều thương vụ mà ông không hề có bất kỳ mối liên kết nào với cầu thủ được bán.

Hồi đầu năm, Mendes được trả tới 8 triệu USD vì giúp Braga, một đội bóng hạng trung của Bồ Đào Nha bán tiền đạo trẻ Francisco Trincao cho Barcelona. Phía người đại diện hợp pháp của Trincao thậm chí còn không tham gia vào việc thương vụ này.

Năm 2018, chủ tịch của Benfica, một trong những đội bóng lớn nhất tại Bồ Đào Nha, đã mô tả vai trò của Mendes giống như “một dịch vụ taxi vận chuyển những tài sản tốt nhất của CLB theo một hướng và thu về hàng triệu USD ở chiều ngược lại”.

Mối quan hệ của Mendes với các CLB cùng những GĐĐH đôi khi cho phép hoạt động của Mendes giống như một vòng tròn khép kín. Trong đó, một nhóm cầu thủ sẽ luôn nằm trong “tằm mắt” của Mendes từ CLB này sang CLB khác. Mỗi lần thu hoa hồng từ thương vụ, Mendes luôn chỉ đạo một hệ thống đôi khi có vẻ phức tạp và được “dàn dựng” công phu giống như một HLV chỉ đạo trên sân.

Ngay cả khi guồng quay của bóng đá bị tạm dừng, Mendes vẫn tiếp tục làm việc. "Siêu cò" người Bồ Đào Nha luôn sẵn sàng mang đến những giải pháp và khiến các CLB hài lòng dù phải chi trả một khoản tiền hoa hồng không nhỏ cho Mendes.

TUẤN HOÀNG x GN