Đối đầu New Orleans Pelicans (15/3 giờ Việt Nam) đầy sức trẻ, Portland Trail Blazers những tưởng đã gục ngã khi bị dẫn đến 17 điểm giữa hiệp 4. Thế nhưng bằng sức mạnh và ý chí kiên cường, Damian Lillard đã gần như một tay mang về thắng lợi sít sao 125-124 về cho đội nhà. Màn trình diễn 50 điểm hôm ấy cũng là ví dụ cho hành trình đơn độc kéo dài gần một thập kỷ của anh tại NBA.

Làm thế nào để một chàng hậu vệ nhỏ con có thể đứng vững và tỏa sáng giữa muôn trùng bão tố tại giải đấu khắc nghiệt như NBA? Làm cách nào chàng trai ấy vẫn có thể hàng năm dẫn dắt đồng đội tiến sâu vào Playoffs miền Tây khói lửa khi chẳng hề sở hữu một chiến hữu All Star? Điều gì đã hun đúc bên trong anh một ngọn lửa kiên cường không bai giờ tắt? Cùng tua lại cuộn băng về ngày cậu bé Damian Lillard vẫn còn trên ghế nhà trường.

Sinh trưởng tại thành phố Oakland xinh đẹp bên bờ biển Thái Bình Dương bao la. Có lẽ khoảng trời mênh mông cùng huyền thoại đồng hương Jason Kidd đã sớm ươm mầm tình yêu với trái bóng cam nơi cậu nhóc trẻ tuổi. Lần đầu tiên Lillard thực sự trải nghiệm bóng rổ nghiêm túc đến vào năm lớp 10 khi cậu tham gia đội bóng của trường Arroyo. Thế nhưng với chiều cao vỏn vẹn 1,65m, cơ hội là gần như không có với ngôi sao tương lai.

Tới tận lần chuyển trường thứ ba tới ngôi trường Oakland, Damian Lillard mới thực sự phát tiết được khả năng của bản thân. Trong năm học cuối, chàng trai trẻ có trung bình tới 22,4 điểm cùng 5,2 kiến tạo để dẫn dắt đội bóng tới mùa giải đại thành công khi có 22 thắng với chỉ 3 thất bại. Thế nhưng chừng ấy là không đủ ấn tượng trong con mắt giới tuyển trạch.

Damian Lillard có chặng đường tiến tới NBA không đơn giản như nhiều ngôi sao khác. Anh gần như không được chào đón tại các ngôi trường danh tiếng. Anh thậm chí chỉ được đánh giá 3 sao trên thang 5 sao trong danh sách cầu thủ cuối cấp phổ thông năm 2008. Anh buộc phải đến Utah xa xôi theo lời mời học bổng của trường Đại học Weber State.

Trong bốn năm theo học tại trường, Damian Lillard đã dẫn dắt đội tới 4 mùa giải thắng lợi. Thậm chí anh còn nhận danh hiệu cầu thủ xuất sắc khu vực năm 2010. Tuy nhiên, ngôi trường nhỏ bé không thể cho chàng PG xuất sắc bất cứ cơ hội nào tham dự bữa tiệc bóng rổ sinh viên lớn nhất thế giới là NCAA.

Tới năm 2012, Lillard rời trường để dự tuyển cho kỳ NBA Draft 2012. Anh được chọn vào lượt thứ 6 bởi Portland Trail Blazers với kỳ vọng sẽ là người cùng trung phong ngôi sao LaMarcus Aldridge mang đến vinh quang cho đội bóng miền Tây. Cũng từ đây hành trình của chàng Achilles bắt đầu tại NBA.

Trong thần thoại Hy Lạp, Achilles là chiến binh dũng mãnh nhất của đoàn quân chinh phạt gồm liên minh các thành bang đánh chiến thành Troy. Với xuất thân bán thần, anh được mẹ mình là nữ thần biển cả Thetis thương yêu và chăm lo hết mực. Lo lắng một lời tiên tri rằng con trai sau này sẽ tử trận, bà đã dìm con mình vào dòng sống Styx vĩnh hằng nhằm giúp Achilles bất hoại trước mọi thương tổn, chỉ trừ gót chân do đó là nơi bà cầm con. Không những thế Achilles còn có sở hữu đôi chân thần thánh nhanh tựa gió cùng trái tim sư tử và gan của gấu khiến chàng không e sợ bất cứ điều gì.

Lớn lên với sự kèm cặp dạy dỗ của nhân sư thông thái Cheiron, Achilles tinh tường mọi loại võ nghệ, binh khí để trở thành chiến binh bất khả chiến bại rồi trở thành vua xứ Phthia. Anh đồng hành cùng liên minh Hy Lạp chinh phạt Troy khi nghe theo lời hiệu triệu của Agamemnon trị vì Athens cùng Menelaus vua xứ Sparta. Tại đây, những chương sử thi hào hùng Iliad đã khắc tên Achilles như niềm hi vọng lớn lao nhất của liên quân Hy Lạp.

Trong khi đó, Damian Lillard được đánh giá là một trong những hậu vệ xuất sắc nhất của lứa tân binh 2012. Anh sở hữu lối chơi dũng mãnh, tốc độ khủng khiếp, sức bật đáng nể ở vị trí hậu vệ, khả năng cầm bóng điêu luyện, kỹ năng ném ba điểm chết chóc và trên hết là sự lạnh lùng đến rợn người trong tình huống hiểm nghèo. “Dame” là hiện thân của mẫu cầu thủ độc lập tác chiến mà mọi HLV đều mơ ước có được.

Cũng giống như chàng Achilles khi xưa, Lillard nhanh chóng để lại những chiến công hiển hách ngay từ những ngày đầu chinh chiến. Dấu ấn đầu tiên của anh phải nói tới màn chạm trán hắc xà Kobe Bryant. Trong lần đầu đối mặt huyền thoại, Damian Lillard đã có tới 39 điểm cùng 9 đường kiến tạo. Dù ghi được 47 điểm cùng thắng lợi thế nhưng Kobe Bryant phải dành những lời nhận xét có cánh cho hậu bối trẻ tuổi: “Đó là một tài năng thực sự. Dường như cậu ta không biết sợ là gì. Một tương lai tươi sáng đang đợi cậu ấy phía trước!”.

Và tương lai tươi sáng ấy cũng chẳng phải xa xôi gì mà diễn ra ngay năm thứ hai. Mùa giải 2013-2014 chứng kiến cái tên Damian Lillard lần đầu được xướng lên tại ngày lễ All Star. Với dòng chỉ số ấn tượng 20,7 điểm, 5,6 kiến tạo khi ra sân đủ 82 trận, chàng trai trẻ gốc California sát cánh bên đàn anh LaMarcus Aldridge dẫn dắt Portland tới vị trí thứ 5 miền Tây để đối đầu dàn hỏa tiễn Houston của “Thần Râu” James Harden hùng mạnh.

Loạt trận căng não này chính là nơi để lại một trong nhưng chiến công để đời nhất của Lillard. Dù phải đương đầu với Rockets sở hữu siêu sao James Harden, thế nhưng Portland sở hữu lợi thế 3-2 trước ngày bước vào game 6. Tại đây, Rockets dẫn 2 điểm khi trận đấu chỉ còn 0,9 giây. Chính tay Lillard bằng pha ba điểm lạnh lùng đã lần đầu đưa Blazers vào bán kết miền Tây sau 14 năm chờ đợi.

Mọi người hùng đều có cho mình một kỳ phùng địch thủ, kẻ luôn đẩy họ tới giới hạn cuối cùng. Nếu như chàng Achilles huyền thoại có hoàng tử Hector thành Troy thì Damian Lillard sở hữu Russell Westbrook là đối thủ nhiều duyên nợ nhất. Mỗi lần hai PG này chạm trán, người xem lại một lần được thỏa mãn bởi những màn tranh đấu nảy lửa từ cả hai bên. Một trong những cuộc đối đầu giữa họ đã ghi lại chiến công hiển hách nhất tới thời điểm này của Lillard.

NHM luôn biết tới Westbrook là một gã bặm trợn lớn lời, thường xuyên nạt nộ đối thủ bằng những chiêu võ mồm cũng như lấy thịt đè người. Điều này trái ngược hoàn toàn với sự lạnh lùng và thanh thoát của Lillard. Trong loạt trận vòng 1 Playoffs 2019 giữa Blazers và OKC, Westbrook phá vỡ giới hạn khi liên tục gây hấn với Lillard bằng những câu từ miệt thị và các cử chỉ coi thường đối thủ. Hành động này chẳng khác nào việc Hector giết chết chiến hữu Patroclus thân thiết khiến đích thân Achilles phải ra tay hạ gục Hector dưới cổng thành Troy vời vợi.

Bóng lại một lần nữa đến tay Damian Lillard khi vận mệnh của cả loạt trận trên tay cũng tại Moda Center y hệt năm 2014. Có khác chăng lần này chàng hậu vệ số 0 được thoải mái cầm bóng từ phần sân nhà và nhồi bóng vờn Paul George vài nhịp. Khoảng khắc ấy tựa như Achilles đang tiến đến quan sát trước khi tung đòn chí tử về phía Hector.

Bóng rời tay, đồng hồ vang lên khô khốc, cả cầu trường bùng nổ, những cái bóng áo xanh cúi gằm và lững thững bước vào đường hầm. Duy chỉ có hai ánh mắt nhìn nhau lúc ấy. Đó là Westbrook và Lillard. Trong một tích tắc ngắn ngủi, MVP 2017 nhìn đối thủ của mình lặng im mà ngạo nghễ vẫy tay tiễn biệt giấc mơ vô địch của bản thân lần nữa tan thành mây khói. Chẳng chút khác biệt với cái nhìn đau đớn của vua Priam khi chứng kiến cảnh con trai Hector bị chiến thần Achilles hạ gục trên nền cát vô hồn.

Cứ như thế, Damian Lillard cứu nguy cho đội nhà hết lần này đến lần khác. Mỗi khi trận đấu bước vào giây phút ngặt nghèo. Khi những tia hi vọng tưởng như tắt ngấm thì siêu sao gốc Cali lại xuất hiện như Achilles giải cứu quân Hy Lạp bị quân thù đột kích trong đêm. Thậm chí NHM còn đặt khái niệm “Dame time” cho những pha bóng như vậy.

Tuy nhiên, cô đơn và lạnh lẽo là tất cả những gì Lillard có được sau ngần ấy năm chinh chiến bền bỉ. Kể từ năm 2015, chưa một lần nào Lillard được thi đấu cạnh một All Star. Anh luôn là cánh chim lẻ loi một mình chống lại bão tố. Chính vì lý do ấy nên dẫu có xuất sắc tới đâu thì ngôi sao số 0 cũng phải chịu bó tay trước những tập thể quá hùng mạnh. Hai thất bại trước binh đoàn Cầu cổng vàng Warriors năm 2019 và đế chế hoàng kim Lakers năm 2020 là bảo chứng rõ ràng.

Thế nhưng chiến đấu đơn độc là điều Damian Lillard chưa từng một lần than thở. Trong từ điển của anh có lẽ không tồn tại cụm từ “yếu lòng”. Sự trung thành nơi cầu thủ miền biển là điều cực kỳ hiếm trong thời buổi hiện nay. Bản thân anh từng chia sẻ: “Xuất phát điểm không cao khiến tôi phải học cách chiến đấu. Tôi chiến đấu cho những giá trị mà bản thân theo đuổi. Có lẽ tôi sẽ chẳng bao giờ được ghi nhận hay đạt kết quả gì cho cam. Thế nhưng tôi vẫn chiến đấu phía sau ánh đèn sân khấu. Và tôi sẽ không bao giờ quên những bước chân lặng lẽ đó”.

Người hùng Achilles khi xưa tử trận trong ngày Hy Lạp thắng trận. Đứa con của nữ thần Thetis chẳng có lấy một phút giây tận hưởng mùi vị của chiến thắng nơi bản thân góp công chính. Damian Lillard cũng vậy, có lẽ anh sẽ chẳng bao giờ chạm tay vào chiếc cup Larry O’Brian nếu cứ ở lại Portland. Liệu có bao giờ cái tên ấy sẽ dần rơi vào quên lãng của dòng thời gian. Điều đó sẽ không bao giờ xảy ra nếu những giai thoại về hào hùng về anh còn được người đời lưu truyền mãi về sau.

Mây