(Tổ Quốc) - Một điểm chung của các ca mà chuyên gia tâm lý Lê Khanh tư vấn đó là phụ huynh đổ lỗi cho rất nhiều yếu tố nhưng lại "bỏ quên" mất trách nhiệm từ chính bản thân mình.
Gây sốc nhất cho cư dân mạng nói chung và các phụ huynh nói riêng trong ngày hôm nay chính là clip làm "chuyện người lớn" của hai bé tầm tuổi tiểu học được cho là chỉ mới 9 tuổi và 12 tuổi. Những cử chỉ thuần thục ít ai ngờ lại được thể hiện bởi gương mặt còn rất ngây thơ.
"Sốc", "hoang mang"... là những từ ngữ được nhiều phụ huynh dùng để miêu tả cảm xúc của mình sau khi xem clip. Họ lo sợ vì cũng có con ở lứa tuổi tương tự, họ căng thẳng vì tụi nhỏ ngày nay đã lớn nhanh mà xung quanh còn quá nhiều cám dỗ. Thế nhưng, để xảy ra những câu chuyện đau lòng đến thế kia, liệu có phải nguyên nhân chỉ từ "ăn uống quá đủ đầy khiến lũ trẻ dậy thì sớm", điện thoại, thiết bị công nghệ tràn lan... hay sâu xa hơn là còn bởi nguyên nhân khác nữa?
Cha mẹ nào cũng lo lắng cho con, nhưng ít ai nhận ra lỗi của mình
Bạn có còn nhớ clip gây xôn xao một thời gian về cặp vợ chồng trùm chăn "hành sự" trong lúc 2 đứa trẻ khoảng 3 - 5 tuổi đang chơi bên cạnh không? Trường hợp bố mẹ vô tư làm chuyện riêng tư trước mặt con cái như vậy không phải là cá biệt. Bố mẹ thiếu kiến thức giáo dục giới tính, vô tâm, chủ quan cho rằng "trẻ còn nhỏ không biết gì" nên làm liều. Thực tế không ít câu chuyện đau lòng xảy ra do hệ lụy từ những phút hớ hênh, chủ quan của bố mẹ. Trẻ sa đà nghiện phim đen, quan hệ sớm, dễ bị lạm dụng hoặc thậm chí trở thành tội phạm tình dục.
Chuyên gia tâm lý Lê Khanh (Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Diệp Quang), cho rằng, hầu hết những phụ huynh khi đưa con tới thăm khám đều có chung một nhận định, rằng do trẻ bắt chước từ các phương tiện truyền thông, mạng xã hội mà ít nhận ra là cách ứng xử của mình cũng góp phần quan trọng.
Nhiều gia đình hay giấu thông tin do e ngại. Tuy nhiên, sau đó, chính trẻ lại là đầu mối cho biết phần lớn những suy nghĩ, hành vi như nghiện phim sex, thậm chí "thực hành" là do các em bắt chước bố, mẹ xem thể loại phim này trên điện thoại, máy tính hay tình cờ thấy hành động của bố mẹ.
Chuyên gia Lê Khanh cho rằng, không loại trừ ảnh hưởng do các clip nóng trên internet - nhưng đó là do thiếu sự chỉ dẫn, điều phối của người lớn. Tâm lý chung của phụ huynh là thường xem việc làm của trẻ như một "hành vi phạm tội", buộc trẻ phải "nhìn nhận tội lỗi" và phải hứa sẽ không tái phạm. "Trong các trường hợp, trẻ tất nhiên sẽ xin lỗi - hứa hẹn nhưng không hiểu tại sao, vì trẻ thấy mình đâu có lỗi gì, và dĩ nhiên là sẽ "tái phạm" trong bí mật", chuyên gia Lê Khanh cho biết.
"Những đứa trẻ có hành vi tình dục được bố mẹ đưa đến thăm khám có khi ở độ tuổi rất nhỏ, thường là khi vào lớp 1 và cũng nhiều ca ở độ tuổi 10 - 12 (nhất là trẻ gái). Trẻ sa đà vào phim đen hay thủ dâm, có hành vi không bình thường với người khác giới thường vì tò mò là chính chứ chưa có sự thôi thúc tình dục như người lớn nên việc "cai" dễ dàng hơn nếu phát hiện sớm, nhất là khi trẻ được bố mẹ giải thích rõ, vận động giải tỏa năng lượng, tham gia vào nhiều hoạt động yêu thích.
Đừng quan trọng hóa cái "tội lỗi" này - để từ đó sẽ tạo ra những tổn thương tâm lý không đáng có cho con trẻ. Phải nhận biết được, hành động đó cũng cho thấy trẻ đang có 2 điều thiếu hụt: Thiếu hụt về sự yêu thương và lòng tự trọng, sự tự tin. Tất nhiên, khoảng thời gian dài sau đó cần thiết nhất vẫn là sự đồng hành cảm thông của cha mẹ để bổ sung cho trẻ sự thiếu hụt này".
Trẻ ở tuổi mới lớn rất hiếu động, khi nhìn thấy những trang quảng cáo sử dụng hình ảnh khiêu dâm, lạ mắt là nhấp chuột ngay. Nhất là các cháu đang học tiểu học trở lên rất hay mày mò. Vì vậy, phụ huynh cần phải quan tâm, theo dõi các con khi dùng Internet.
Khi con cái mắc sai lầm là lúc đòi hỏi ở bạn tình yêu thương con nhiều nhất và nỗ lực chăm sóc giáo dục con cao nhất, chứ một trận đòn roi hay chửi mắng tàn tệ không giải quyết được vấn đề. Tránh để con cái có không gian riêng tư nhiều. Cố gắng làm sao cho chúng bận rộn vui chơi ngoài trời, thể thao, học hành.
"Một khi đã hiểu rõ về cảm xúc và thấy chuyện đó không còn gì là hấp dẫn, bí mật nữa đồng thời có những mối quan tâm khác thì dần dần trẻ sẽ bị xao lãng bởi những hành vi lệch lạc".
Từ khóa quan trọng: Bình thường hóa
Theo chuyên gia Lê Khanh, phụ huynh cần "nói thật, nói thẳng" khi con tò mò về vấn đề giới tính. Phải bình thường hóa vấn đề, như cơm ăn nước uống - giải thích cho trẻ các hành vi về quan hệ - về độ tuổi phù hợp - về giá trị của sự yêu thương và tôn trọng. Nhiều ông bố ngỡ ngàng khi con gái 11 tuổi hỏi "làm thế nào để có thai?" hay người mẹ lặng người khi nghe con thủ thỉ: "Có nên quan hệ tình dục với bạn trai?", bởi vì trước đó họ đã thờ ơ trong việc giáo dục giới tính cho con cái mình.
"Ngay ở lứa tuổi mẫu giáo, khi trẻ nhận ra giới tính của mình đã phải nói những điều đơn giản về việc giữ vệ sinh, tạo thói quen mặc quần chip ban ngày, bảo vệ vùng riêng tư. Trẻ lên 6 tuổi sẽ tăng thêm kiến thức rồi cứ mỗi tuổi thêm một chút kiến thức. Khi trẻ lớn hơn, không còn là những câu hỏi ngây thơ kiểu "vì sao con được sinh ra" của các cô bé, cậu bé 4-5 tuổi. Đây là cơ hội để chia sẻ, trang bị cho con những kiến thức về giới tính, tình yêu và tình dục phù hợp với lứa tuổi và khả năng tiếp nhận của con.
Chúng ta cần một cuộc trò chuyện nghiêm túc nhưng không nghiêm trọng. Hãy nói với con tình dục không phải là thứ gì đó bẩn thỉu, đáng sợ, chúng là nhu cầu chính đáng giống như ăn và thở, nhưng tình dục phải đúng lúc và đúng người, nếu không con sẽ ân hận sau này vì hậu quả của nó. Bạn không nhất thiết phải cung cấp hình ảnh chi tiết nhưng hãy đảm bảo con nhận được câu trả lời trung thực và thẳng thắn để giúp con có định hướng đúng đắn".
Việc giáo dục giới tính trong nhà trường theo chuyên gia Lê Khanh đừng cứ quanh quẩn, chung chung mà nên cụ thể, thiết thực hơn. Bắt đầu từ lớp 6, nhà trường nên tổ chức định kỳ các buổi hội thảo chuyên đề sức khỏe, giới tính, tâm sinh lý và phòng tránh thai cho học sinh. Nếu trẻ xem đó là chuyện bình thường và được giải thích, hướng dẫn cụ thể, trẻ sẽ thấy bình thường và sẽ không quan tâm tới nữa.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, những thiếu niên được dạy dỗ chu đáo về kiến thức tình dục thường không lao vào quan hệ sớm. Tò mò về kiến thức tình dục do sự phát triển của sinh lý là những phản ứng tâm lý rất bình thường. Bạn muốn con tìm đến các trang web khiêu dâm để có kiến thức về tình dục và hành động lệch lạc hay sẵn sàng ngồi xuống, bỏ qua những ngại ngùng để đối diện thẳng thắn với con mình?
Hạ Uyên