Trí thông minh không chỉ được quyết định bởi di truyền. Các nhà khoa học nói rằng môi trường quan trọng hơn di truyền. Một cặp cha mẹ không thông minh, nhưng nếu họ cung cấp một môi trường tốt cho con cái, rất có thể phát triển một đứa trẻ có IQ cao.

Richard Weissbourd, giáo sư tâm lý học hành vi trẻ em tại Đại học Harvard đã thực hiện một cuộc khảo sát và nghiên cứu về sự phát triển thể chất, tinh thần và não bộ của trẻ nhỏ, kết quả cho thấy hầu hết trẻ em đều có 3 thời kỳ phát triển trí não cao nhất trong đời, tức là trẻ em có 3 cơ hội để trở nên thông minh hơn.

Nói đến thời điểm để con trở nên thông minh, điều đầu tiên mà hầu hết các bậc phụ huynh nghĩ đến là học THCS, vì lúc này con họ bắt đầu bước vào giai đoạn học sâu. Trên thực tế, thời điểm này là đã quá muộn. Lúc này, sự phát triển trí não của trẻ đã trưởng thành, và sẽ rất khó để trau dồi các khả năng khác nhau của trẻ. 

Vậy ba cơ hội để trẻ trở nên thông minh là khi nào?

Đó là các giai đoạn: 0 - 3 tuổi, 5 - 7 tuổi và 8 - 10 tuổi. Trong 3 giai đoạn cao điểm này, nếu cha mẹ biết nắm bắt cơ hội kịp thời giúp con rèn luyện 1 số kĩ năng và hướng dẫn chúng đúng hướng, bộ não của trẻ sẽ được kích thích phát triển tối đa, từ đó giúp chúng tăng cường kĩ năng tư duy, trở nên thông minh hơn.

Cơ hội thứ nhất: 0-3 tuổi

Nghiên cứu khoa học đã phát hiện ra rằng trọng lượng não của trẻ sơ sinh chỉ bằng 25% so với người lớn, ở độ tuổi 0-3 trọng lượng não sẽ tăng lên 85% so với người lớn. Các tế bào thần kinh trong não kết nối với tốc độ 700-1000 mỗi giây, có thể gọi là "tốc độ bay".

Các tế bào thần kinh kết nối càng nhanh, não bộ của trẻ càng thông minh.

Lúc này, tốc độ kết nối của nơ-ron phụ thuộc vào việc não bộ của trẻ nhận được bao nhiêu kích thích từ bên ngoài. Đây là cơ hội đầu tiên để một đứa trẻ trở nên thông minh, và việc rèn luyện vào thời điểm này sẽ giúp ích rất nhiều cho sự phát triển của trẻ.

Cơ hội thứ hai: 3-6 tuổi

Khi trẻ được 3-6 tuổi, tốc độ phát triển não bộ toàn diện có xu hướng ổn định, nhưng tốc độ phát triển não phải của trẻ là nhanh nhất. Các bậc cha mẹ quan tâm đến việc nuôi dạy con theo khoa học đều biết rằng não được chia thành não trái và não phải, não trái và não phải phối hợp và hợp tác với nhau.

Nói cách khác, ở giai đoạn này, nếu bạn có thể rèn luyện não trái và não phải để phối hợp công việc và phát triển chúng một cách cân bằng, trẻ có thể thông minh hơn.

Bố mẹ nên khuyến khích trẻ sử dụng cả hai tay để giúp kích thích phát triển đồng đều cả hai bán cầu não. Bên cạnh các trò chơi thông thường, hãy khuyến khích trẻ chơi thêm một số hoạt động nhảy múa, mỹ thuật, âm nhạc, sử dụng nhiều dụng cụ trực quan… để trẻ khám phá thế giới quan tạo tiền đề cho sự thành công trong tương lai.

Động viên trẻ tưởng tượng, khích lệ trẻ đặt câu hỏi giúp trẻ rèn luyện tư duy phản biện, mở mang lượng thông tin vì lượng thông tin não phải cần để phát triển gấp vạn lần so với não trái.  

Cơ hội thứ ba: 8 - 10 tuổi

Đánh giá từ "Bản đồ quy luật tăng trưởng và phát triển của con người trước 20 tuổi", chúng ta có thể thấy tốc độ phát triển của não bộ đang tăng lên trước 10 tuổi, sau 10 tuổi thì sự phát triển chậm lại hoặc thậm chí là ngừng hoàn toàn.

Không có cách nào để so sánh tốc độ phát triển trước và sau khi 10 tuổi, và chúng ta cũng có thể thấy rằng trẻ khó trở nên thông minh sau khi học THCS. Vì vậy, 8 - 10 tuổi là cơ hội cuối cùng để trẻ trở nên thông minh, đồng thời cũng là giai đoạn quan trọng trong việc trau dồi thói quen học tập và năng lực học tập của trẻ.

Trong giai đoạn này, bố mẹ càng phải sát sao hơn trong việc nuôi dưỡng con cái bởi nó có tác động lớn đến việc hình thành tính cách hoàn chỉnh của trẻ trong tương lai. Rất dễ để giúp trẻ cố gắng từ bỏ thói quen xấu trước 11 tuổi, nhưng sau độ tuổi đó sẽ khó khăn vô cùng. 

Làm thế nào để phát triển trí thông minh của trẻ?

Đừng chỉ quanh quẩn tìm kiếm những món ăn có lợi cho trí não, có rất nhiều bí quyết hữu ích khác để nuôi con thông minh. Bạn đã áp dụng được bao nhiêu trong số những bí quyết ấy?

Những trò chơi trí tuệ

Trò chơi tư duy như cờ vua, cờ tướng, các ô chữ, trò chơi giải mật thư, các câu đố đều giúp rèn luyện bộ não. Một trò chơi thú vị mà bé nên được thử sức là sudoku. Việc thử sức với những con số trong trò chơi này sẽ giúp phát triển lối tư duy có chiến lược, giải quyết vấn đề và ra quyết định. Để trẻ dễ tiếp cận với những trò chơi này, bạn nên để chúng ở những nơi dễ thấy trong nhà và thường xuyên dành thời gian để chơi cùng con.

Cho con học nhạc

Theo một nghiên cứu của đại học Toronto với các bài học âm nhạc được biên soạn để cải thiện khả năng học tập và IQ, những học sinh được tiếp xúc càng nhiều thì hiệu quả thu được càng cao. Nghiên cứu này khám phá ra rằng, học nhạc từ nhỏ là một chỉ báo rõ ràng cho những thành tích tốt ở trường trung học và chỉ số IQ cao khi trưởng thành.

Các hoạt động thể chất

Sự phát triển của não và các hoạt động thể chất có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Bạn nên cho bé tham gia các hoạt động thể chất một giờ mỗi ngày. Điều này sẽ làm tăng lượng máu lưu thông đến não và các bộ phận khác của cơ thể, giúp bé phát triển trí nhớ và tăng khả năng học tập. Ngoài ra, bạn cũng nên dành thời gian để chơi đùa với bé.

Khuyến khích sự tò mò

Đó là một đức tính không thể thiếu được của tuổi nhỏ. Không có óc tò mò, bé sẽ không chủ động học hỏi những điều mình chưa biết, không tìm kiếm những giải pháp mới cho những vấn đề đã gặp. Mẹ nên hỗ trợ cho con bằng cách khuyến khích các sở thích, đặt câu hỏi cho con, cho con tham gia các hoạt động ngoài giờ.

Thói quen đọc sách

Không đòi hỏi công nghệ hay trang bị quá rườm rà, việc đọc sách được xem là một liều thuốc tinh thần cực kỳ tốt cho trẻ. Mẹ nên đọc sách cho con nghe từ khi còn rất nhỏ. Tiếp đến, làm ngôi nhà của bạn thêm phong phú với nhiều quyển sách. Và tại sao không đăng ký thêm cho bé một thẻ đọc sách ở thư viện nhỉ?

Tiếp xúc với thiên nhiên

Khi tiếp xúc với thiên nhiên như chơi trên thảm cỏ xanh mát, bé sẽ cảm thấy thoải mái hơn. Điều này thể hiện rõ khi bạn cho bé đi công viên, bé luôn vui vẻ. Một môi trường xanh mát sẽ giúp bé thư giãn và tăng cường chức năng của não.

Thói quen ăn uống lành mạnh

Cho bé ăn nhiều những món ăn tốt cho não là cách tốt nhất để tăng cường trí tuệ. Trái cây, rau xanh, các sản phẩm làm từ sữa, trái cây sấy khô, trứng và các loại hạt đều là những món ăn tốt cho não. Hãy chế biến những thực phẩm này thành những món ăn bổ dưỡng để đảm bảo sức khỏe và tăng cường trí tuệ.

Hiểu Đan