Một người mẹ kể lại câu chuyện của mình: "Một hôm, khi đến nhà trẻ đưa bình nước cho con, tôi thấy cảnh tượng vô cùng xót xa: Khi đó, một vài bạn trong lớp đang chơi trò đại bàng bắt gà con và rủ con tôi chơi cùng. Tuy nhiên một cậu bé lại hét lên: "Bọn tớ không thích cậu". 

Câu nói này nhận được sự đồng tình của nhiều bạn học khác. Con trai tôi mím chặt môi, nước mắt bắt đầu lăn dài. Con thò tay vào túi và lấy ra tất cả những viên kẹo cho bạn bè. Bị giật hết kẹo nhưng con vẫn không được tham gia trò chơi.

Câu nói "Tôi không thích cậu" như một con dao nhỏ, cứa từng nhát vào trái tim nhạy cảm và mong manh của con trai tôi. Nhìn thấy bóng dáng nhỏ bé bất lực của con, tôi vội vàng chạy tới, ôm chầm lấy. Khi nhìn lên và thấy đó là tôi, nước mắt con bắt đầu rơi, con hỏi: "Mẹ, bạn học của con không thích con, con phải làm sao?". Tôi không nói nên lời, không biết phải trả lời như thế nào".

Được người khác thích là điều mà đứa trẻ nào cũng mong ước. Như nhà tâm lý học William James đã nói: "Mong muốn sâu xa nhất của con người là được người khác công nhận". Nhưng khi tấm chân tình của mình chỉ được đổi lại thành câu "Tôi không thích bạn" của người khác, trái tim đứa trẻ chắc chắn sẽ sụp đổ".

Nghiên cứu tâm lý học trẻ em cho thấy sau 3 tuổi, trẻ sẽ bắt đầu đánh thức nhận thức xã hội, và chúng rất mong muốn được tập thể chấp nhận. Khi không đươc yêu thích, trái tim non nớt của trẻ sẽ bị va đập và tổn thương. Vào thời điểm này, nếu cha mẹ bỏ qua cảm xúc bên trong và nhu cầu xã hội của con cái, không đưa ra hướng dẫn và giúp đỡ đúng đắn, các vấn đề của trẻ sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.

Ba câu trả lời này làm tổn thương trẻ nhiều nhất

Khi trẻ gặp phải tình huống bối rối và bất bình, chúng sẽ ngay lập tức chọn cách tìm kiếm sự giúp đỡ từ những bậc cha mẹ là người đáng tin cậy nhất. Lúc này, câu trả lời của phụ huynh là tối quan trọng. Bởi vì những câu trả lời mà trẻ nhận được không chỉ ảnh hưởng đến tư duy xã hội mà còn có thể tác động đến cuộc sống của chúng.

Trong số đó, có ba câu mà cha mẹ tuyệt đối không nên nói:

1. "Không thích thì thôi, không thích thì mặc kệ bạn ấy"

Zhu Chaoyang trong bộ phim truyền hình "Góc khuất" là một đứa trẻ có điểm số xuất sắc, nhưng cậu sống nội tâm, không giỏi thể hiện bản thân và không thích gây sự với các bạn cùng lớp. Điểm tốt nhưng sống nội tâm, điều này khiến Zhu Chaoyang bị nhiều bạn cùng lớp loại trừ: Bị xô ngã trên sân bóng rổ; bị ném tẩy vào chai nước,...

Trong cuộc họp phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm đã cố ý nói với mẹ của Chaoyang rằng cậu bé không được yêu thích, nhưng không ngờ mẹ của Chaoyang trả lời: "Học sinh nên tập trung vào việc học, và kết bạn là điều chỉ có trong xã hội người lớn sau này". Theo quan điểm của mẹ Chaoyang, chỉ cần con bà đạt điểm cao là chúng rất xuất sắc, nếu người khác không thích chúng, điều đó có nghĩa là người khác có vấn đề.

"Không thích thì thôi, kệ nó đi" cũng là thái độ của nhiều bậc phụ huynh.

Khi con mình không được bạn cùng lớp thích, nhiều bậc cha mẹ thay vì giúp con khám phá lý do thực sự đằng sau, họ lại để con chọn cách tránh xa. Điều này không những không giúp trẻ giải quyết các vấn đề xã hội mà còn để trẻ hình thành thói quen trốn tránh vấn đề, trốn tránh trách nhiệm.

2. "Như con thì ai mà thích?"

Trên Zhihu có một câu hỏi: "Khi còn nhỏ, lời nói nào của cha mẹ khiến bạn tổn thương nhất?". Câu trả lời của một người đã gây chú ý: "Như con thì ai mà thích?". Những đứa trẻ thực ra cực kỳ nhạy cảm, một ánh mắt kém thân thiện hay một lời nói trực tiếp của người khác sẽ khiến trái tim non nớt của chúng bị tổn thương.

Một ngày nọ, đứa trẻ trở về từ trường mẫu giáo và khóc và nói với mẹ của mình, "Các bạn cùng lớp của con nói rằng họ không thích con". Cậu chưa bao giờ nghĩ rằng mẹ lại nói với mình: "Cứ hở ra khóc lóc, kém cỏi như con ai mà thích". Chính câu nói này đã trở thành cái bóng trong cuộc đời của đứa trẻ.

"Cả mẹ cũng cho rằng đó là lỗi của mình, xem ra mình thực sự rất kém nên người khác mới không thích", đây chính là suy nghĩ của những đứa trẻ.

Người ta nói rằng con cái yêu cha mẹ nhiều hơn những gì chúng ta có thể tưởng tượng. Nhưng những đứa trẻ càng yêu thương chúng ta, chúng càng dễ bị tổn thương sâu sắc. Khi bị gạt ra khỏi thế giới bên ngoài, điều chúng cần nhất là sự an ủi nhẹ nhàng của bố mẹ chứ không phải sự dè bỉu.

3. "Mang cho ai đó thứ gì đó để ăn và họ sẽ thích con"

Có một cậu bé học lớp tiểu học luôn bị các bạn trong lớp chê cười vì quá béo. Mỗi khi chơi trò chơi theo nhóm, ai cũng ngại tham gia cùng. Khi mẹ cậu phát hiện ra, bà đã nói: "Hãy cho người khác ăn gì đó và họ sẽ thích con". Vì vậy, mẹ cậu đã mua một túi lớn đồ ăn vặt để con mang đến trường để phân phát cho các bạn trong lớp.

Trên thực tế, một đứa trẻ nhỏ phải học cách làm hài lòng người khác thật sự rất tội nghiệp.

Khi con cái không được chấp nhận, cha mẹ dạy con cái "cách sống" của người lớn, cố gắng để bọn trẻ nịnh nọt thông qua sự hy sinh vật chất, đây là dạy trẻ cách hạ thấp địa vị của mình và làm hài lòng người khác. Điều này là sai trái và tàn nhẫn.

Dùng tình yêu thương để truyền năng lượng vào tương tác xã hội của trẻ

Để thực sự giải quyết các vấn đề xã hội của trẻ, rõ ràng là chỉ dựa vào một câu trả lời đơn giản từ cha mẹ là chưa đủ. Khi một đứa trẻ đặc biệt quan tâm đến việc người khác có thích mình hay không, thường có hai lý do:

Một là con không nhận ra chính mình, người khác không thích sẽ khiến con hoàn toàn phủ nhận bản thân, hai là trong lòng không có tự tin. Vì vậy, cha mẹ nên dùng những hành động để hướng dẫn trẻ nhìn nhận đúng đắn về bản thân, giúp trẻ hình thành sự tự tin.

1. Thông qua việc khen ngợi, để trẻ nhận ra bản thân

Lời khen ngợi và tán thành của cha mẹ giống như cơn mưa xuân, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ và tạo cho trẻ dũng khí yêu thương bản thân từ tận đáy lòng. Một người đủ yêu bản thân sẽ không từ chối bản thân chỉ vì một lời nói không thích của người khác.

2. Thông qua khuyến khích, hãy để trẻ xây dựng sự tự tin

Auggie, nhân vật chính của bộ phim "Cậu bé thần kỳ" đã trải qua 27 lần phẫu thuật từ khi còn là một đứa trẻ. Năm 10 tuổi, khuôn mặt của cậu bé đầy vết sẹo sau phẫu thuật. Điều này khiến cậu bị cả trường chế giễu và tẩy chay, cậu rất đau lòng.

Người mẹ của Auggie lạc quan nói: "Con ơi, đừng lo lắng vì người khác, hãy cố gắng là chính mình. Một người tự tin sẽ không sợ bất cứ điều gì". Vì vậy Auggie đã học tập chăm chỉ, điểm của cậu ấy thường nằm trong top tốt nhất.

Sự tự tin được vun đắp dưới sự khích lệ của cha mẹ giống như một tia sáng chói lọi, có thể chặn đứng mọi điều xấu, ác ý, cho trẻ tự tin dũng cảm tiến về phía trước. Sự tự tin này sẽ tiếp thêm sức mạnh cho trẻ để vượt qua những khó khăn trong cuộc sống sau này.

Suy cho cùng, giáo dục chính là tình yêu thương. Khi trẻ gặp rào cản xã hội bên ngoài, cha mẹ nên an ủi trẻ bằng tình yêu thương trọn vẹn, thay vì xoáy sâu vào nỗi đau bên trong của trẻ. Trí óc non nớt của một đứa trẻ cần sự quan tâm chăm sóc của cha mẹ, và những lời khen ngợi, động viên của cha mẹ chính là sự bảo vệ mạnh mẽ nhất. Sự tự tin là vũ khí tốt nhất để trẻ giải quyết các vấn đề xã hội.

Cuối cùng, hy vọng mỗi bậc cha mẹ có thể ôm con thật chặt khi con bị tổn thương và khóc vì không được yêu thích. Hãy giơ ngón tay cái lên cho con biết, sau đó nhẹ nhàng nói với con rằng: "Con thật tuyệt! Bố mẹ sẽ luôn yêu con!".

Hiểu Đan