Có người kể câu chuyện thế này: Hôm qua, một người hàng xóm gây gổ với đứa con trai thứ ba của ông ta. Trong cơn tuyệt vọng, bà mẹ hoảng hốt gọi cảnh sát. Khi bị kéo đi, đứa trẻ quá kích động còn quay sang bố thét lên: "Mày đánh tao đi...".

Nguyên nhân thì ra do cha mẹ nghe tin con trai mình gần đây đã kết thân với một bạn nữ trong lớp, họ lo lắng việc yêu đương sẽ ảnh hưởng đến việc học của con. Trong buổi ăn, ông bố dạy dỗ con, nghe được vài câu thì trẻ trở nên nóng nảy, cãi lại và ném bát. Người bố giận quá giơ tay dạy cho con một bài học, ai ngờ lần này đứa con đánh trả.

"Mirror" là bộ phim tài liệu đầu tiên của Trung Quốc phơi bày sâu sắc các mối quan hệ gia đình. Một trong những người mẹ có mối quan hệ đặc biệt tồi tệ với con trai mình từng nói: "Con à, con đã lâu không gọi mẹ là mẹ ...". Rõ ràng là vì lợi ích của đứa trẻ mà cha mẹ kỷ luật nghiêm khắc, nhưng phản hồi của đứa trẻ là sự nổi loạn và chống đối nhiều hơn.

Cha mẹ cho đi cái gọi là tình yêu thương, tại sao lại đi gieo mầm hận thù cho con cái? Thực chất là do bố mẹ có cách làm sai. Hồi nhỏ lơ là không kỷ luật, lớn lên thì trẻ đã cứng cáp, muốn điều khiển cũng không được. Lúc này việc của cha mẹ nên làm là chắp thêm đôi cánh cho con tự bay đi thì nhiều người lại kìm hãm con. 

Áp dụng ngược quy trình khiến những đứa trẻ vốn dĩ được nuông chiều, vô kỷ luật lớn lên trở nên nổi loạn khó thay đổi. Vì vậy, cha mẹ cần nhớ hai điều quan trọng này:

01 Điểm đầu tiên là đặt ra kỷ luật và quy tắc cho trẻ, hãy nhớ làm càng sớm càng tốt

Mấy ngày trước, đứa trẻ muốn mua một chiếc máy bay điều khiển từ xa trị giá hơn 1.000 tệ thì bị từ chối: "Mẹ mới mua cho con, sao con lại muốn mua nữa". Đứa trẻ lập tức nằm lăn ra đất, bà mẹ tức quá tát vào mông con, ai ngờ đứa trẻ lại kêu lên: "Giúp tôi với, giúp tôi gọi cảnh sát, có người đánh một đứa trẻ vị thành niên". Đứa trẻ không bỏ cuộc cho đến khi máy bay đã có trong tay. 

Đứa trẻ càng nhỏ thì kiểm soát càng tốt, vì nó sợ bị trừng phạt; đứa trẻ càng lớn thì càng khó kiểm soát. Vì vậy, việc kỷ luật trẻ phải càng sớm càng tốt, bạn đặt ra quy tắc cho trẻ càng sớm thì trẻ càng dễ hình thành những thói quen tốt.

Nhiều bậc cha mẹ thường cảm thấy rằng con mình còn nhỏ, không thể đáp ứng được nguyện vọng của con mình là thiếu tình thương. Nhưng tình yêu đích thực, như Montessori đã nói: "Tự do dựa trên các quy tắc là tự do thực sự, và tình yêu dựa trên các quy tắc là tình yêu thực sự".

Một chuyên gia giáo dục mầm non đã dạy các kỹ thuật giúp trẻ không bị nghiện TV:

"Đầu tiên, tất nhiên, cha mẹ hãy làm gương để xem TV ít hơn; thứ hai, đặt ra các quy tắc cho con cái của họ, càng sớm càng tốt". Chuyên gia nói rằng khi con trai ông xem TV lần đầu tiên vào năm hai tuổi, ông đã đặt ra quy tắc: "Con chỉ được xem ba tập phim hoạt hình". Tất nhiên đứa trẻ không muốn nhưng đã buộc phải tắt TV rồi oà khóc.

Người bà xót xa cho đứa cháu: "Cháu khóc mà lòng đau quá. Để nó xem thêm thì có sao đâu". Chuyên gia này vẫn yêu cầu trẻ thực hiện các quy tắc là nhẹ nhàng và chắc chắn. Sau khi đã khóc hai ba lần, đứa trẻ chấp nhận quy tắc, bây giờ, mỗi khi xem TV, trẻ tắt đi một cách có ý thức sau khi xem ba tập phim.

Hôm nay, đứa trẻ ba tuổi sẽ biết rằng chỉ cần khóc, bố mẹ sẽ cho xem TV nhiều hơn; Ngày mai, đứa trẻ năm tuổi sẽ biết rằng chỉ cần cứ làm phiền, đòi hỏi không ngừng, bố mẹ sẽ mua cho đồ chơi; Mười tuổi đứa nhỏ trốn nhà đi, mười lăm tuổi đứa nhỏ có thể dám dọa cha mẹ tự sát! Càng lớn, trẻ càng dám thách thức, coi thường kỷ luật của cha mẹ.

Tình yêu thương không ranh giới của cha mẹ là món quà độc hại đối với con cái. Trẻ từ nhỏ thiếu quy tắc, lớn lên tác hại vô cùng.

02 Điểm thứ hai: Sau khi trẻ 12 tuổi, cha mẹ nên học cách "tỏ ra yếu đuối" trước rồi mới hướng dẫn con

Giáo sư Tâm lý học Lý Mai Cẩn cho biết: "Trước sáu tuổi, lời cằn nhằn và lời nói của cha mẹ là vàng. Sau mười hai tuổi, lời nói của cha mẹ hầu như ít tác dụng. Vì vậy, việc giáo dục con cái nên chia thành từng lứa tuổi".

Một lần, đứa trẻ lấy trộm một đôi găng tay trong cửa hàng, người cha hỏi con mình, tại sao  lại ăn trộm? Đứa trẻ nói: "Con tò mò, các bạn trong lớp cũng nhặt những thứ nhỏ nhặt trong cửa hàng. Con cũng muốn thử".

Người cha ngồi xổm xuống và nói: "Con đã làm sai điều gì đó, nhưng không có nghĩa con là một cậu bé hư. Lúc nhỏ cha còn làm sai hơn con. Không thành vấn đề, chúng ta có thể thay đổi từ từ".  Từ đó, ông không bao giờ nhắc tới nữa. Sau đó, "tên trộm" trở thành một bác sĩ y khoa ở Mỹ.

Anh ấy đã viết cho bố mẹ của mình: "Bất chấp tất cả những điều tồi tệ tôi đã làm khi còn nhỏ, bố mẹ vẫn luôn yêu tôi và tin tưởng rằng tôi là một người tốt bụng, tài năng và có tiềm năng to lớn. Sự kiên nhẫn và lòng khoan dung của bố mẹ đã giúp tôi không bao giờ từ bỏ chính mình".

Qua bức thư này, chúng ta có thể thấy rằng đối với trẻ em, cha mẹ làm điều này không phải là nuông chiều, làm hư mà ngược lại mang đến những lợi ích to lớn.

1. Tỏ ra mềm yếu để xích lại gần mối quan hệ cha con, và cha mẹ cũng từng mắc sai lầm khi còn nhỏ;

2. Chấp nhận và hiểu những cảm xúc hiện tại của trẻ;

3. Cho đứa trẻ tình yêu và sự tin tưởng bền bỉ.

Có thể thấy, sau khi trẻ 12 tuổi, việc dùng "quyền" của cha mẹ để kỷ luật trẻ thường phản tác dụng. Chỉ bằng cách thể hiện sự mềm mại, hiểu biết và tin tưởng, chúng ta mới có thể có cơ hội hướng dẫn một cách tinh tế khái niệm đúng đắn cho trẻ.

Jin Yunrong, một chuyên gia về nuôi dạy con cái, người đã viết cuốn "Tình yêu bên trái, kỷ luật bên phải", đã nói với con trai bà: Hãy kỷ luật nghiêm khắc khi con cái còn nhỏ, và chắp cánh cho con bay tự do khi lớn lên chứ không phải làm ngược lại.

Những đứa trẻ không có kỷ luật từ nhỏ lớn lên vô cùng gian nan, quan hệ cha mẹ con cái ngày càng khó khăn và xa cách. Thực tiễn đã chứng minh rằng việc buông bỏ, dễ dãi với con cái khi còn nhỏ và quản lý bằng mọi cách khi con đã lớn là điều rất sai lầm và phản tác dụng, dù đó là từ quan điểm của sự phát triển tâm lý hay giáo dục trẻ.

Hiểu Đan