Trong lịch sử Nhật Bản, samurai là những chiến binh nhuệ, có kỹ thuật đánh đấm và thậm chí là "đoạt mạng" người khác trong chớp mắt, thường làm việc cho giới quý tộc, nên vai trò này hầu hết đều được giao cho đấng mày râu đảm nhận. Thế nhưng, điều đó không có nghĩa là phụ nữ không thể trở thành samurai và 1 trong những nữ samurai nổi tiếng nhất xứ sở anh đào là Tomoe Gozen.

Nhiều phần về cuộc đời của Tomoe Gozen tồn tại như một bí ẩn không lời giải đáp nhưng bà được biết đến như là một người vừa xinh đẹp, vừa máu lạnh. Điều ấn tượng về Tomoe Gozen không chỉ bởi bà là nữ samurai mà còn là một chiến binh ưu tú khiến không ít "đồng môn" phải khiếp sợ.

Samurai xuất hiện ở Nhật Bản từ thế kỷ thứ 8 nhưng phải đến 300 năm sau, họ mới thật sự gây dựng được sức mạnh của cộng đồng mình. Họ là những chiến binh trung thành phục vụ cho lãnh chúa phong kiến, hay còn được gọi là daimyo, người thường tham gia vào các cuộc tranh đấu giành quyền lực. Từ sau 1600, samurai trở thành một tầng lớp xã hội riêng biệt và hưởng những đặc quyền như có thể mang trên người 2 cây kiếm.

Hầu hết samurai đều là đàn ông. Thời điểm đó ở Nhật Bản, người ta quan niệm phụ nữ là phải lấy chồng, sinh con và chăm sóc gia đình trong khi đàn ông thì ra ngoài chinh chiến. Trừ những người phụ nữ cưới samurai. Họ được yêu cầu phải có trình độ học vấn cao, đủ khả năng để bảo vệ gia đình và không ít người còn thủ sẵn kiếm trong người để phòng trường hợp xấu. Những người phụ nữ sống vào khoảng giữa thế kỷ 12 đến 18 đều trở thành chiến binh trong chính cuộc chiến của cuộc đời mình.

Thực tế là trước khi bắt đầu thời đại của samurai thì phụ nữ Nhật Bản đã được đào tạo để bảo vệ gia đình mình khi bị ai đó xâm lấn. Những người đó được gọi là onna-bugeisha, có nghĩa là "nữ chiến binh".

Onna-bugeisha có thể sử dụng các vũ khí bao gồm kaiken (dao găm của samurai) và niginata (thanh kiếm có lưỡi dài và cong). Được biết, niginata là biểu tượng chứng tỏ sức mạnh của onna-bugeisha và là minh chứng người đó thuộc về tổ chức xã hội onna-bugeisha. Con gái của samurai đều phải mang trong người niginata về nhà chồng như một phần của của hồi môn. 

Tomoe Gozen chính là một chiến binh như thế.

Dù Tomoe Gozen là một nữ chiến binh huyền thoại của Nhật Bản nhưng cuộc đời bà hầu hết đều tồn tại trong những câu chuyện kể truyền miệng của mọi người. Tomoe Gozen có vẻ như không phải là tên thật của bà vì sẽ là một sự xúc phạm nếu như sử dụng 2 từ ngữ này để nói về phụ nữ. Thông tin về người phụ nữ này được ghi chép trong một cuốn sử thi có tên là Heike monogatari ra đời vào khoảng năm 1240.

Trong đó kể về mối thù giữa 2 gia đình Taira (còn được gọi là Heike) và Minamoto. Bố Tomoe là samurai phục vụ cho gia đình Minamoto, cụ thể là Minamoto Kiso Yoshinaka.

Mẹ Tomoe là một nữ y tá của gia đình Minamoto và bố bà từ một người nuôi dưỡng chị gái của Minamoto sau này đã trở thành 1 trong những tướng lĩnh được tin cậy nhất. Tương truyền rằng một mình Tomoe đã chỉ huy một đội quân gồm 1.000 người.

Nói đúng hơn, Tomoe cơ bản không phải là một onna-bugeisha mà là onna-musha, những nữ chiến binh có thể ra chiến trường chứ không chỉ phòng thủ ở nhà. Tất nhiên, Tomoe không phải là người duy nhất, bằng chứng khảo cổ học đã chỉ ra rằng nữ giới chiếm tỉ lệ cao hơn nam giới trong quân đội.

Theo mô tả của Heike monogatari, Tomoe có mái tóc đen dài và làn da trắng mịn. Gương mặt của bà có nhiều đường nét đáng yêu. Ngoài ra, Tomoe còn có tài cưỡi ngựa thần sầu và bất kì ai đụng độ bà trên chiến trường hầu như không có nhiều cơ hội sống.

Dù từng có một trong những naginata được đặt theo tên của mình nhưng bà Tomoe vẫn thích sử dụng kanata, thanh kiếm thẳng và dài thường được các nam samurai sử dụng, để chiến đấu với kẻ thù. 

Trong suốt khoảng thời gian từ 1180 đến 1185, Minamoto liên tục giành chiến thắng trước Taira. Đáng tiếc, sự thành công nhưng lại thiếu kinh nghiệm lãnh đạo khiến ông bị cả gia đình quay lưng. Năm 1184, đội quân của Minamoto tan rã và chỉ còn lại khoảng 5-6 người, trong đó có Tomoe.

Trong một câu chuyện kể, Tomoe đã từng đối đầu với 2 tướng địch trong cuộc rút lui cùng chủ nhân. Người đầu tiên bà đánh bại là Hatakeyama khiến hắn phải bỏ xứ mà đi vì không muốn gia đình bị sỉ nhục khi ông bại trận trước 1 nữ nhân. Người thứ 2 là Uchida bị Tomoe chém đầu.

Một phiên bản khác của câu chuyện là trên đường đi, Minamoto đã khuyên Tomoe rút lui với lý do bà là nữ giới nhưng bà không đồng ý. Ngược lại, Tomoe hứa rằng bà sẽ giết chết một đối thủ đáng gờm để tôn vinh chủ nhân. Nói là làm, Tomoe sau đó đã cưỡi con ngựa của mình xông thẳng vào phe đối thủ và đoạt lấy thủ cầu của tên cầm đầu.

Nhiều người tin rằng Tomoe "gác kiếm" vào năm 28 tuổi và quy y cửa phật trước khi qua đời ở tuổi 90. Trong phiên bản dài hơn của Heike monogatari, bà Tomoe bị Wada Yoshimori bỏ tù và ép buộc kết hôn, trở thành thê thiếp của hắn.

Không ai biết rõ chính xác thông tin về Tomoe ra sao nhưng không thể phủ nhận bà đã sống một cuộc đời lừng lẫy và sau này còn được nhắc đến thông qua các tác phẩm phim ảnh, nhạc kịch... Tomoe Gonze sẽ được người dân xứ sở phù tang nhớ đến như một người phụ nữ vĩ đại và biểu tượng của nữ quyền từ thời xa xưa.

(Nguồn: ATI)

Imacho