ThS.BS Trương Văn Quý – Trưởng khoa Nội Nhi tổng hợp, Bệnh viện E cho biết, thời tiết nắng nóng bất thường khiến trẻ em mắc các bệnh mùa hè gia tăng, trong đó có bệnh tay chân miệng.

Tính trung bình mỗi ngày, khoa Nội Nhi tổng hợp tiếp nhận khám và điều trị từ 40-50 bệnh nhi. Nhưng trong 3 tuần gần đây, mỗi ngày 10-15 trường hợp tới khám và điều trị do mắc bệnh tay chân miệng.

Riêng ngày 7/7, ngoài các trường hợp điều trị ngoại trú, khoa tiếp nhận 4 bệnh nhi phải nhập viện điều trị nội trú vì mắc bệnh tay chân miệng cấp độ 2, với những biểu hiện phỏng nước trên da, niêm mạc, ở lòng bàn tay, bàn chân, các dấu hiệu bệnh nặng như sốt cao không giảm, li bì...

Bác sĩ thăm khám cho trẻ nhiễm tay chân miệng tại Bệnh viện E. Ảnh: BVCC.

Tại buồng bệnh, bé trai 9 tháng tuổi, Bắc Từ Liêm, Hà Nội có biểu hiện sốt cao trên 39 độ C, liên tục. Các nốt phỏng nước xuất hiện nhiều trên da, vết loét vùng họng, miệng khiến trẻ đau đớn, bỏ ăn. Điều đáng nói, bệnh nhân này không xác định được nguồn lây bệnh.

Bé trai khác 13 tháng tuổi, Cầu Giấy, Hà Nội cũng có biểu hiện sốt cao trên 40 độ C, uống thuốc hạ sốt không đỡ, kèm theo co giật, các nốt phỏng nước tập trung nhiều ở khoang miệng dẫn đến ăn kém… Nguồn lây nhiễm được xác định là từ anh trai bị tay chân miệng cách đây một tuần.

Đến nay, sức khỏe 2 bé đã ổn định, tỉnh táo, còn sốt nhẹ và hết co giật. Bác sĩ Quý cảnh báo, dịch bệnh tay chân miệng đang gia tăng nhanh, có nguy cơ bùng phát mạnh do tốc độ lây lan "chóng mặt" của loại virus gây bệnh này.

Nguyên nhân bệnh tay chân miệng đến từ virus đường ruột Enterovirus với hai loại thường gặp nhất là Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71. Chúng tồn tại ở môi trường và ngay trong bản thân trẻ. Đặc biệt, đối với những nơi tập trung trẻ em như trường học, khu vui chơi... sẽ phát hiện nhiều virus gây bệnh.

Khác với bệnh sởi, trẻ không thể tự tạo ra miễn dịch đối với tay chân miệng do cơ thể có thể mắc nhiều chủng virus tay chân miệng khác nhau qua mỗi năm. Vì vậy, trẻ có thể tái mắc sau đó. Hiện nay, bệnh này chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Tay chân miệng có thể lây truyền từ người sang người hoặc phát tán từ cơ thể người bệnh ra môi trường qua đường phân, các nốt phỏng nước hoặc dịch tiết từ đường hô hấp. Dịch bệnh lây lan với tốc độ khủng khiếp. Trong lớp học có 1 bé bị mắc bệnh thì cả lớp đó có thể bị lây nhiễm.

Hiện, các bác sĩ thực hiện phân loại tay chân miệng ở trẻ em theo 4 mức độ nặng của bệnh để xác định và đưa ra quyết định bệnh nhi có cần nhập viện điều trị hay không.

Ở mức độ 1, có các dấu hiệu ở da, niêm mạc bao gồm phỏng nước lòng bàn tay, bàn chân hay ở các nếp gấp như khuỷu tay, đầu gối, mông, kèm theo nốt ở miệng thì có thể điều trị tại nhà.

Ở mức độ 2, bắt đầu có biến chứng trên thần kinh và biến chứng tim mạch nhẹ. Độ 2 được phân chia thành 2 phân độ nhỏ: 2A và 2B.

Độ 2A, trẻ có 1 trong các dấu hiệu như giật mình dưới 2 lần/30 phút và không ghi nhận lúc khám bệnh, sốt trên 2 ngày hoặc sốt trên 39 độ C kèm theo nôn, lừ đừ, khó ngủ, quấy khóc vô cớ.

Độ 2B, trẻ có dấu hiệu được phân ra nhóm 1 hoặc nhóm 2. Nhóm 1, trẻ giật mình hơn 2 lần/30 phút hoặc bệnh sử có giật mình kèm theo dấu hiệu: ngủ gà, nhịp tim nhanh, sốt cao trên 39 độ C không đáp ứng với thuốc hạ sốt. Nhóm 2, trẻ có triệu chứng thất điều như run chi, run người, ngồi không vững, đi loạng choạng.

Ở mức độ 3, bệnh có biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp nặng, vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc khu trú. Nhịp thở nhanh, thở bất thường: có cơn ngưng thở, trẻ thở bụng, thở nông, xuất hiện rút lõm ngực, khò khè, thở rít thanh quản, xuất hiện rối loạn tri giác, tăng trương lực cơ.

Ở mức độ 4, xuất hiện triệu chứng sốc, phù phổi cấp, tím tái hoặc ngưng thở, thở nấc.

Khi trẻ mắc bệnh từ mức độ 2 trở lên, gia đình cần đưa đến ngay cơ sở y tế gần nhất được các bác sĩ khám, tư vấn, điều trị kịp thời.

"Nếu chủ quan, dịch bệnh này chắc chắn sẽ bùng phát. Tương tự như đợt dịch năm 2013, nhiều trẻ mắc bệnh, nhiều trẻ bị di chứng bệnh rất nặng nề, có cháu bị di chứng thần kinh, bại não", bác sĩ Quý nói.

Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bác sĩ Quý khuyến cáo người lớn và trẻ em cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày, đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

Gia đình cần thực hiện tốt vệ sinh ăn uống, không mớm thức ăn cho trẻ, không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi, không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

Hạn chế hoặc không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.

Minh Nhân