Bàn thờ gia tiên là nơi tôn nghiêm, nơi để mỗi con người tưởng nhớ, bày tỏ lòng thành kính và hướng về nguồn cội. Vào mỗi dịp cuối năm, các gia đình đều dọn dẹp lại nhà cửa, đặc biệt là chú trọng tân trang lại bàn thờ gia tiên. Tuy nhiên, nhiều người chưa biết nên lau dọn bàn thờ vào thời điểm nào là chuẩn nhất.

Nên lau dọn bàn thờ trước hay sau khi cúng ông Công ông Táo?

Nhiều người Việt quan niệm rằng sau khi ông Công ông Táo lên chầu trời, vị trí bàn thờ - nơi an tọa của các vị thần sẽ bị trống, bởi vậy đây sẽ là thời điểm thích hợp để sái tịnh, bao sái (lau dọn bàn thờ) mà không sợ ảnh hưởng đến việc thờ cúng hay động chạm, xảy ra những điều không tốt cho gia đình.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia phong thủy, quan niệm này không chính xác. Trên thực tế, bàn thờ là nơi linh thiêng tập trung rất nhiều năng lượng tốt lành cho cả nhà và tạo ra phúc đức, nên việc lau dọn (sái tịnh) bàn thờ có thể tiến hành thường xuyên, không nhất thiết theo dân gian vào đúng ngày ông Công ông Táo. Bất cứ thời điểm nào cuối năm, mọi người đều có thể sái tịnh bàn thờ được.

Lau dọn bàn thờ như thế nào là đúng và chuẩn nhất?

Xin phép trước khi lau dọn

Trước khi dọn dẹp bàn thờ, người xưa thường phải tắm rửa sạch sẽ, chuẩn bị đĩa hoa quả đặt lên, sau đó thắp một nén hương thông báo cho tổ tiên và thần linh biết ngày hôm nay sẽ thu dọn bàn thờ. Việc dọn dẹp ai làm cũng được, chỉ cần cẩn thận, tỉ mỉ để tránh đổ vỡ đồ thờ quý, vật phẩm, ảnh gia tiên…

Vật dụng cần chuẩn bị để lau dọn

Đầu tiên, gia chủ phải chuẩn bị một cái khăn lau bàn thờ sạch sẽ chuyên dùng hoặc có thể dùng chổi hay khăn mới.

Tiếp đó, cần chuẩn bị nước để dọn rửa bàn thờ là nước gồm tổng hợp các nguyên liệu. Cụ thể như đinh hương, bạch đàn, quế, gỗ vang, hồi hoặc có thể lấy rượu gừng để làm sạch đồ thờ cúng. Có thể mua về rửa sạch rồi cho vào nồi nước khoảng 1,5 lít rồi đun sôi để ấm rồi dùng nước đó để lau bàn thờ. Cũng có thể ra chợ mua 1 gói thảo dược với giá chỉ khoảng từ vài chục nghìn đồng để về lau dọn bàn thờ.

Gia chủ nên nhớ kỹ nếu bàn thờ có đặt chung bài vị tổ tiên và các thần thì phải tránh để lẫn lộn. Chuẩn bị giấy đỏ hay một chiếc bàn bên trên có tấm vải để đặt bài vị. Khi hạ bài vị, bát hương cùng các đồ thờ cúng xuống phải để vào nơi sạch sẽ đã chuẩn bị trước đó. Sau đó mời thực hiện lau rửa bàn thờ, đồ cúng cho sạch.

Quy tắc lau dọn

Theo lời khuyên của các nhà chuyên gia, gia chủ nên nhớ phải lau dọn bàn thờ từ cao đến thấp. Đồng thời, khi lau các bức tượng nên dùng khăn mềm để tránh làm hỏng như bay màu sơn hay xước. Không nên sử dụng rượu, hóa chất hay cồn để lau tượng đồng nếu không tượng sẽ bị ô xi hóa và bị xỉn màu.

Khi lau bát hương, bài vị phải lấy tay giữ cố định, không cho xoay rồi lấy khăn sạch, ẩm, nước hoa, ngũ vị hương, phun rượu pha gừng giã nhỏ… lau cho sạch. Không để trong quá trình lau dọn bát hương hay bức tượng bị xê dịch.

Nếu có sự cố bất khả kháng phải xê dịch các bức tượng, đồ thờ hoặc bát hương…

Tiếp đến, gia chủ sẽ thực hiện việc tỉa chân hương (chân nhang) như sau:

Đầu tiên, trải giấy sạch ra sẵn, sau đó từ từ nhổ chân hương từng ít một để ra giấy. Trên bàn thờ, nơi quan trọng nhất là bát hương, nơi giáng của các hương linh, thần, thánh, tổ tiên và cũng thể hiện sự thành kính của mọi người trần thế đối với cõi tâm linh. Vì thế, khi lau dọn bàn thờ nên tránh việc bát hương bị di chuyển .Tay nhổ chân hương, tay còn lại phải giữ chặt bát hương để trách xê dịch, đổ vỡ.

Sau khi nhổ chân hương xong, gia chủ hãy dùng thìa sạch xúc bớt tàn hương quá đầy trong lư hương ra và nén lại gọn gàng.

Nên làm sạch bụi ở bàn thờ bằng cách thường xuyên tỉa chân hương, tránh tình trạng để qua nhiều chân hương. Gây ra bụi bẩn cho bàn thờ và cần phải thay nước ở các bình hoa và nước cúng. Nên nhớ không để tình trạng hoa héo ở trên bàn thờ, cần thay ngay nếu thấy hoa đã héo.

Nên nhớ rằng, việc lau dọn phải nghiêm túc và thành tâm. Sau đó cuối cùng, gia chủ hãy thắp 3 nén hương và mời tổ tiên cùng thần linh về quy tụ sau khi đã dọn dẹp sạch sẽ xong.

TP