Nằm ở tỉnh Santa Cruz, Argentina, cách 163km về phía Nam thị trấn Perito Moreno, bên trong Vườn quốc gia Francisco P. Moreno, có một hang động hết sức kỳ lạ với hàng ngàn bàn tay người in hằn trên vách đá. Nơi ấy được gọi là hang động Cueva de las Manos  (tạm dịch: Tên của những bàn tay).

Đây được xem là một trong số những hang động kỳ lạ và bí ẩn bậc nhất thế giới. Điểm đặc biệt ở hang động này chính là hàng ngàn bức vẽ bàn tay người trên các vách đá với số tuổi ước tính đã hàng ngàn năm. Phía sau những bàn tay trông có phần rùng rợn này là vô số những giả thuyết lý thú. Bên cạnh đó, nơi này được xem là địa điểm quan trọng về khảo cổ và cổ sinh vật học.

Hang chính sâu 24m, cửa vào rộng 15m, bên ngoài cao 10m. Nền hang phía trong có độ dốc cao dần. Vì vậy, độ cao bên trong hang giảm chỉ còn hơn 2m.

Hình ảnh các bàn tay in hằn trên vách đá đa số là âm bản. Ngoài ra, còn có một số hình vẽ miêu tả con người, đà điểu Nam Mỹ, lạc đà không bướu guanaco, mèo cùng nhiều loại thú đặc trưng khác của Nam Mỹ. Họa tiết hình học, hình zigzac, biểu tưởng mặt trời, và cảnh săn bắn cũng được khắc họa rất sinh động trên những vách đá này.

Các nhà khảo cổ học cho rằng các hình vẽ này có lẽ thuộc về những thổ dân bản xứ, có tuổi đời lên đến 9.500 đến 13.000 năm.

Các hình vẽ trong hang có lẽ được tạo thành từ khoáng chất, vì thế để xác định được niên đại tranh, người ta đã xác định từ những thành phần còn sót lại trong các ống xương, thứ được xem là công cụ mà cư dân cổ dùng để phun mực vẽ lên bàn tay trước khi in lên vách hang.

Điều gây ngạc nhiên cho các nhà nghiên cứu là phía trần hang (cao từ 2-10m) có xuất hiện một vài chấm mực đỏ. Có giả thuyết cho rằng người xưa đã vẽ chúng bằng cách nhúng công cụ đi săn vào mực rồi ném lên trần. Cách thức tạo màu vẽ của cư dân cổ xưa cũng rất sáng tạo, bởi tranh vẽ thay đổi màu sắc từ đỏ (làm từ khoáng chất hematit và maghemit) sang trắng (kaolin), đen (mangan oxit) hoặc vàng (natrojarosit).

Ý nghĩa của các hình vẽ bàn tay trong hang Cueva de las Manos

Đa số các bàn tay in lên vách đá đều là tay trái, chúng có kích thước tương ứng với bàn tay trẻ 13 tuổi, nhưng nhỏ hơn. 

Suy đoán phổ biến nhất để lý giải cho những điểm kì lạ này là vì người vẽ tranh đã giữ ống thổi bằng tay phải trong lúc phun mực in lên tay trái. Kích thước các bàn tay giống với tay của một cậu bé mới trưởng thành. Theo các nhà nghiên cứu, các tác phẩm có thể là một phần của nghi lễ đánh dấu tuổi trưởng thành bằng cách in bàn tay vào tường của hang động thiêng liêng này.

Năm 1999, hang Cueva de las Manos đã được đưa vào địa điểm di sản thế giới.

L.T