Mỗi năm qua đi, tất cả gia đình Việt Nam đều háo hức đón chào một năm mới với nhiều ước vọng mới. Một năm sung túc, ấm no, đủ đầy. Và đây cũng là lúc tất cả chúng ta hoài niệm về những ký ức đẹp, nhớ về ông bà tổ tiên.

Trong mỗi gia đình thì mâm ngũ quả ngày Tết tất yếu phải có. Dù nhà giàu hay là khó khăn, dù gia đình nhiều thế hệ hay những cặp gia đình mới cưới thì trong không gian sống luôn luôn phải trưng bày một mâm ngũ quả để đón chào một năm mới.

Nên đối với anh Hoàng Quang (39 tuổi) hiện đang sống và làm kinh doanh tại Bến Tre vốn có tình yêu thiên nhiên và hoa cỏ lại được trời phú đôi bàn tay khéo léo nên mỗi dịp Tết đến Xuân về anh lại trổ tài bày biện và sắp xếp mâm ngũ quả để chào đón năm mới.

"Với người Việt, việc trưng bày mâm ngũ quả như là truyền thống, là phong tục. Mâm ngũ quả thể hiện ước nguyện cầu mong một năm nhiều tốt đẹp và đồng thời còn bày tỏ lòng biết ơn của thế hệ con cháu dâng lên ông bà tổ tiên.

Lúc bà nội tôi còn sống, mỗi năm tôi hay cùng nội tôi trang trí bàn thờ và trưng bày mâm ngũ quả. Nội dặn dò: mãng cầu, dừa lửa, đu đủ, xoài và sung là những loại quả không thể thiếu đối với nội. Đặc biệt với người miền Nam của mình thì không được trưng bày cam và chuối nhưng với người ngoài Bắc thì ngược lại. Nội nói người miền Bắc là bắt buộc phải có nải chuối vì nải chuối như bàn tay mẹ, nâng niu, che chở cho con cháu, giúp con cháu một năm trải qua nhiều tốt đẹp.

Nhiều năm qua đi, mỗi lần tôi trưng bày mâm ngũ quả tôi đều nhớ đến nội. Có năm tôi trưng bày mâm ngũ quả tone màu tím với chủ đề Hoài Niệm. Mâm ngũ quả gợi tôi nhớ đến nội và hình ảnh những người bạn của nội trong đội quân tóc dài năm xưa".

Với mỗi chủ đề mà anh Hoàng Quang thực hiện sẽ hoài niệm về một hình ảnh nào đó, để ghi nhớ, để dặn lòng, để tiếp thêm động lực đón chào năm mới nhiều tốt đẹp hơn, đầm ấm đủ đầy hơn.

Mâm ngũ quả ở ba miền có sự khác nhau nhất định. Và cách bày mâm ngũ quả đơn giản, đảm bảo đẹp từ gợi ý của anh Hoàng Quang:

- Mâm ngũ quả Tết miền Bắc

Thường gồm các loại trái cây như: chuối, dưa hấu (màu xanh); bưởi, phật thủ, cam, quýt hoặc quất (màu vàng); hồng, ớt hoặc táo tây (màu đỏ); đào hoặc lê (màu trắng); mận hoặc nho (màu đen) với những màu sắc khác nhau và mang những ý nghĩa riêng biệt. Cách bày biện thường là nải chuối được đặt ở dưới cùng, trên nải chuối để quả bưởi ở giữa và xung quanh xếp xen kẽ các loại trái cây khác.

Trong mâm ngũ quả miền Bắc, chuối hay phật thủ thể hiện sự che chở của trời đất thiên nhiên cho con người và gia đình sum vầy, đầm ấm, quây quần bên nhau. Ớt, táo tây thể hiện sự may mắn; cam, quýt, quất, hồng thể hiện tài lộc, phú quý còn quả lê, đào tượng trưng cho sự thăng tiến, thành đạt.

- Mâm ngũ quả Tết miền Trung

Người miền Trung thường không kiêng kỵ loại quả nào khi bày biện mâm ngũ quả. Mâm ngũ quả của các gia đình miền Trung thường có dứa, thanh long, dưa hấu, xoài, bưởi, nho, táo, cam, lê, mãng cầu, chuối xanh.

- Mâm ngũ quả Tết miền Nam

Với người miền Nam, khi bày mâm ngũ quả, họ mang theo ước vọng "cầu sung vừa đủ xài", nghĩa là mong muốn một năm mới sung túc, đủ đầy. Tương ứng với đó, họ sẽ dùng các loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) với mong muốn con cháu đầy nhà và một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.

Cùng ngắm thêm một vài hình ảnh mâm ngũ quả đẹp mắt khác do chính tay anh Hoàng Quang thực hiện:

Ảnh: NVCC

Hồng Nhung