Ngày 11/5/2020, BS Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc chuyên môn Bệnh viện (BV) Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết, nơi đây vừa cấp cứu thành công trường hợp bệnh nhân nguy kịch do ngộ độc cua lạ được chuyển đến từ Trung tâm Y tế (TTYT) Quân dân Y Côn Đảo.

Trước đó vào sáng ngày 8/5, BV tiếp nhận điện thoại từ TTYT Quân dân Y Côn Đảo về việc chuẩn bị chuyển viện cho bệnh nhân Lê Văn M. (SN 1986, ngụ thành phố Cần Thơ) bị ngộ độc cua lạ trong tình trạng nguy kịch, hôn mê. Bệnh nhân được chuyển về bằng đường hàng không.

Sau khi tiếp nhận thông tin, BV đã nhanh chóng tiến hành thông báo các khoa có liên quan chuẩn bị tiếp đón, cấp cứu bệnh nhân.

Bệnh nhân được xe cấp cứu đón từ sân bay, chuyển thẳng đến BV nhập viện vào lúc 12 giờ 55 phút cùng ngày trong tình trạng suy hô hấp, hôn mê sâu, đồng tử 2 bên 4mm, phản xạ ánh sáng ( ), liệt tứ chi. Nhận định ban đầu là ngộ độc thức ăn vào giờ thứ 16, tiên lượng rất nặng.

Người nhà bệnh nhân cho biết, bệnh nhân đang làm việc tại Côn Đảo, sau khi ăn 2 càng cua lạ được 10 phút thì xuất hiện cảm giác tê đầu lưỡi, tê hai tay lan xuống chân, khó thở nên đã chủ động nôn thức ăn ra và đến ngay TTYT Quân dân Y Côn Đảo cấp cứu.

Sau đó bệnh nhân hôn mê và được xử trí đặt nội khí quản hỗ trợ hô hấp, rửa dạ dày trước khi có chuyến bay để chuyển vào đất liền.

Sau khi nhập viện, bệnh nhân được chỉ định thở máy và được nhanh chóng chuyển đến Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc điều trị.

Sau 2 giờ cấp cứu và điều trị nội khoa tích cực theo phác đồ chống độc của BV, bệnh nhân bắt đầu có phản xạ đáp ứng kích thích và tỉnh táo dần dù vẫn còn suy hô hấp cần hỗ trợ thở máy.

Đến sáng ngày 10/5 bệnh nhân đã ngưng thở máy, sinh tồn ổn định.

Hiện tình trạng bệnh nhân có tiến triển tốt, bệnh tỉnh, tiếp xúc tốt, vận động tứ chi bình thường.

Theo hình ảnh được chụp lại, loài cua lạ mà bệnh nhân ăn có tên khoa học là Zosimus aeneus (tên thường gọi là cua mặt quỷ).

Cua mặt quỷ thường sinh sống tại các rặng san hô từ khu vực Nam Phi đến đảo Hawaii. Tại Việt Nam, loài cua này thường được tìm thấy tại vùng biển từ Đà Nẵng đến Bà Rịa - Vũng Tàu.

Đặc điểm dễ nhận diện nhất của loài cua này là màu sắc sặc sỡ, đặc trưng bằng các nốt nâu trên nền nhạt ở vỏ.

Đặc biệt, trong thịt và vỏ của cua mặt quỷ có một lượng lớn chất kịch độc cho hệ thần kinh như tetrodotoxin và saxitoxin, có thể gây tử vong cho con người nếu không may ăn phải dù chỉ là liều cực thấp, khoảng 1-2 microgram/kg cân nặng (tương đương 0,5 gram thịt cua).

Bác sĩ Dương Thiện Phước, Trưởng khoa Hồi Sức Tích Cực của BV cho biết, trong vỏ và thịt loài cua này đều có chứa độc tố thần kinh gồm Tetrodoxin và Saxitoxin.

Cả hai chất này đều được hấp thu nhanh chóng qua đường tiêu hóa trong vòng 5-15 phút, nồng độ đỉnh đạt sau 20 phút và được thải hầu hết qua nước tiểu. Chỉ cần ăn phải 0,5 gram thịt loài cua này có thể khiến một người trưởng thành tử vong.

Cách tốt nhất để phòng tránh ngộ độc cua mặt quỷ là không ăn những loài cua lạ, không rõ độc tính. Trong trường hợp nghi ngờ đã ăn phải cua mặt quỷ, cần nhanh chóng gọi cấp cứu đồng thời tìm mọi cách để nôn hết thức ăn vừa ăn ra ngoài.

Hoàng Lê